Een grote meerderheid van de Nederlandse huishoudens ontvangt inmiddels groene energie. Groene energie is energie die wordt opgewekt uit niet-vervuilende, duurzame energiebronnen. Voorbeelden van groene energiebronnen zijn bijvoorbeeld wind, zonlicht en water. Ook uit de warmte van de aarde kan energie worden opgewekt. Grijze energie is vervuilend en wordt bijvoorbeeld opgewekt uit de verbranding van steenkool. Hoewel een groot deel van de Nederlanders groene energie ontvangt, wordt er bij lange na niet voldoende groene energie geproduceerd in Nederland. Dit betekent dat veel groene energie moet worden geïmporteerd. Helaas blijkt in de praktijk dat het hier vrijwel altijd gaat om grijze energie, die op slinkse wijze (legaal) als groene energie wordt verkocht.
Garanties van Oorsprong en fraude met groene energie
Groene energie is alleen groene energie wanneer het geleverd kan worden samen met een zogenaamde Garantie van Oorsprong (afkort: GvO). Dit is een certificaat dat maar één keer gebruikt kan worden door een energieleverancier. De GvO’s zijn verhandelbaar. In Scandinavië wordt al tientallen jaren alle energie groen opgewekt, omdat de energieopwekking hier heel eenvoudig en efficiënt met behulp van waterkracht kan worden opgewekt. Waar energieleveranciers in Nederland verplicht worden groene energie ook met een GvO te leveren, is dat in deze landen niet nodig.
Het gevolg is dat deze GvO’s verkocht kunnen worden door de energieproducenten in deze landen. Het probleem zit erin dat Nederlandse energieleveranciers deze GvO’s opkopen en vervolgens grijze energie groen ‘maken’ door ze te leveren met een GvO. Op papier ontvang je groene energie, maar eigenlijk is het grijs.
Groene energie ‘dubbel’ verbruikt
Groene en grijze energie verschilt op geen enkele wijze van elkaar, behalve in manier van opwekking. Groene en grijze energie komt daarom ook op één ‘hoop’ in het netwerk. Koop je groene energie, dan kan het dus zijn dat je alsnog grijze energie ontvangt. Het gaat er vooral om dat de groene energie die jij koopt ergens ook daadwerkelijk in gelijke mate geproduceerd wordt, ongeacht of jij als koper precies deze hoeveelheid groene energie uiteindelijk ontvangt.
In deze zin zou het dus niet erg zijn als de GvO’s verhandeld worden. Het grote probleem is het feit dat de Scandinavische energieleveranciers niet verplicht zijn de GvO’s mee te leveren met hun energie. Wat er nu gebeurt is dat lokale consumenten de energie verbruiken, terwijl de GvO’s niet worden meegeleverd, maar blijven bestaan. Normaal gesproken wordt een GvO ingeleverd bij levering van energie.
Deze GvO’s worden in plaats daarvan verkocht aan bijvoorbeeld een Nederlandse leverancier. Op papier wordt energie zo twee keer gebruikt: daadwerkelijk door de Scandinavische consument en op papier door bijvoorbeeld een Nederlandse consument. Je betaalt nu voor groene energie, maar dat heeft de Scandinavische consument ook al eens gedaan. Voor de groene energie die de Nederlandse consument inkoopt wordt ergens op de wereld niet daadwerkelijk ook groene energie geproduceerd zoals de bedoeling is, want dit is al gebeurd voor de energie die de Scandinavische consument inkocht.
Oplossing GvO-probleem?
De oplossing is even simpel als lastig: ook Scandinavische energieleveranciers moet verplicht worden om een GvO mee te leveren bij groene energie, zodat ze niet doorverkocht kunnen worden en zo energie ‘dubbel’ gebruikt kan worden. Echter, de verkoop van GvO’s levert energieleveranciers in Scandinavië, en daarmee de lokale staatskas, veel geld op. Daarom is het niet aantrekkelijk om dit te doen.
Wil je zeker weten dat je écht groene energie krijgt, kies dan voor groene energie geproduceerd in Nederland. De afkomst van de energie zie je op het stroometiket van de energieleverancier. Is de afkomst een Scandinavisch land en gaat het om ‘waterkracht’, dan is de kans vrijwel 100% dat het hier gaat om grijze energie die groen is gemaakt met een GvO voor energie die eigenlijk al door iemand anders verbruikt is.
Voor zo ver wij weten is er maar één echte groene energieleverancier in Nederland en dat is Vandebron. Hun Zonne energie komt bijvoorbeeld rechtstreeks van de boer zijn land, je kan de oorsprong van jouw energie ook zelf kiezen door een specicifieke boer te selecteren. Overigens levert Vandebron ook Windenergie, Bio-energie en andere energievormen aan.